Subsidies, vrachtbundeling en AI: zo wint uw keten

De afgelopen maanden merkt de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een duidelijke toename in interesse voor subsidies rond vrachtbundeling en kortere routes. Niet zo vreemd: brandstofprijzen blijven hoog, steden worden strenger op zero-emissie en marges in transport en logistiek staan al jaren onder druk. Elke lege kilometer is er één te veel.

Tegelijk staat de sector aan de vooravond van een volgende versnelling: AI-gedreven smart mobility. Routeplanning, vraagvoorspelling en ketensamenwerking worden steeds meer datagedreven. Precies op dat snijvlak – subsidies, bundeling en AI – liggen nu grote kansen voor Nederlandse logistieke bedrijven.

In deze blog, onderdeel van de serie “AI in Nederlandse Transport & Logistiek: Smart Mobility”, laten we zien hoe u:

• slim gebruikmaakt van beschikbare subsidies (zoals die voor vrachtbundeling en route-optimalisatie),
• AI inzet om routes te verkorten en ladingen te bundelen,
• samen met ketenpartners structureel kosten én CO₂ bespaart.

1. Waarom nu zoveel interesse in subsidie voor vrachtbundeling?

De RVO signaleert dat steeds meer bedrijven aankloppen met vragen over subsidiemogelijkheden voor vrachtbundeling en kortere routes. Daar zitten een paar duidelijke drijfveren achter.

Kosten, CO₂ en krappe capaciteit

Nederlandse vervoerders en verladers worden tegelijk geraakt door:

• hogere brandstof- en energietarieven,
• strengere stedelijke emissiezones (ZE-zones),
• schaarste aan chauffeurs en materieel,
• toenemende klantverwachting rond levertijden en track & trace.

In zo’n context is het logisch dat bedrijven alles aangrijpen om:

• beladingsgraden te verhogen,
• aantal gereden kilometers terug te brengen,
• en de inzet van personeel en voertuigen te optimaliseren.

Subsidies voor pilotprojecten, digitalisering of zero-emissie-initiatieven maken het eenvoudiger om te investeren in nieuwe werkwijzen – zoals vrachtbundeling tussen concurrenten, route-optimalisatie met AI of stadshubs.

Vrachtbundeling als antwoord op lege kilometers

In de praktijk worden nog steeds veel vrachtwagens niet volledig benut. Denk aan:

• halflege trucks richting Randstad tijdens daluren,
• retourritten zonder lading na een levering in het noorden of zuiden,
• overlappende ritten van verschillende vervoerders naar dezelfde regio.

Vrachtbundeling – het combineren van stromen van meerdere verladers of vervoerders – kan hier een enorme winst opleveren, maar vraagt om:

• vertrouwen tussen ketenpartners,
• transparantie over volumes en tijdvensters,
• en een slimme, neutrale regie.

Dit is precies waar subsidies én AI-technologie elkaar versterken: subsidies verlagen de drempel om te starten, AI zorgt dat de bundeling operationeel ook echt werkt.

2. Hoe AI vrachtbundeling en kortere routes mogelijk maakt

Traditionele planning is vaak gebaseerd op ervaring, Excel en een TMS met vaste regels. Dat werkt, maar blijft beperkt zodra stromen dynamischer en meerpartijen worden. AI in transportplanning voegt daar een nieuwe laag intelligentie aan toe.

Van statische planning naar dynamische, AI-gestuurde regie

AI-algoritmes kunnen onder meer:

• realtime data verwerken (orders, voorraden, verkeersinformatie, weer),
• verschillende scenario’s doorrekenen (kosten, tijd, CO₂),
• én voorstellen doen voor bundeling en route-aanpassing gedurende de dag.

Voorbeelden van AI-toepassingen:

• Dynamic route optimisation: routes worden continu herberekend op basis van actuele status, zodat omrijden, files en lege kilometers beperkt blijven.
• Load building & vrachtbundeling: algoritmes zoeken automatisch naar combinaties van leveringen (ook van verschillende verladers) die samen een voertuig optimaal vullen.
• Vraagvoorspelling (demand forecasting): AI voorspelt pieken en patronen, waardoor u vooraf bundels en ritten kunt plannen in plaats van ad hoc te reageren.

Kortere routes door slimme netwerken

AI helpt niet alleen per voertuig, maar ook op netwerk-niveau:

• Wat is de optimale locatie voor een crossdock of stadshub?
• Welke regionale ritten kunnen samengevoegd worden?
• Welke klanten kunnen in vaste, efficiënte micro-routes worden gegroepeerd?

Door historische data te combineren met actuele orderstromen kan AI patronen ontdekken die een planner niet of pas veel later ziet. Dat leidt tot:

• minder kilometers per zending,
• lagere kosten per stop,
• en een lagere CO₂-uitstoot per order.

3. Subsidies benutten als versneller van slimme logistiek

Subsidies zijn geen doel op zich, maar wel een krachtige hefboom om innovaties rond smart mobility versneld door te voeren. De groeiende interesse bij RVO laat zien dat de sector dat begint te beseffen.

Typen projecten die vaak subsidiabel zijn

Hoewel regelingen en voorwaarden regelmatig wijzigen, zien we dat vooral de volgende typen projecten goed aansluiten bij actuele subsidieprogramma’s rond transport en logistiek:

• Vrachtbundeling en ketensamenwerking
  Bijvoorbeeld gezamenlijke planning tussen meerdere verladers in één regio, of een neutrale regiepartij die volumes bundelt richting stedelijke hubs.

• Digitalisering en data-uitwisseling
  Investeringen in platforms, API-koppelingen, data-standaarden en control towers die ketenpartners in staat stellen om gegevens veilig te delen.

• Zero-emissie en schone voertuigen
  Projecten waarbij elektrische trucks, bestelwagens of binnenvaartschepen worden gecombineerd met slimme planning om maximale inzet en minimale CO₂ te realiseren.

• Pilots met AI en smart mobility
  Kleinschalige proefprojecten waarin AI-routeplanners, voorspellende algoritmes of autonome planningsmodules getest worden in een bestaand netwerk.

Praktische stappen om subsidie en AI te koppelen

1. Formuleer een concrete business case
   Denk vanuit besparing per kilometer, stijging beladingsgraad, of reductie van CO₂ per zending.

2. Breng partners in de keten samen
   Bundeling en datagedreven planning worden veel interessanter zodra meerdere verladers, vervoerders of logistieke dienstverleners meedoen.

3. Inventariseer de data die al beschikbaar is
   Orders, rittenhistorie, tijdvensters, voertuigtypes, laad- en losdata: hoe beter de dataset, hoe zinvoller AI-toepassingen en hoe sterker uw subsidiedossier.

4. Start met een duidelijk afgebakende pilot
   Bijvoorbeeld één regio, één stad of één goederenstroom. Genoeg om impact te laten zien, klein genoeg om risico’s te beheersen.

5. Meet resultaat en schaal op
   Leg vooraf KPI’s vast (km per stop, beladingsgraad, CO₂ per order) en gebruik de pilotresultaten als basis voor verdere investeringen en nieuwe subsidieaanvragen.

4. Van pilot naar dagelijkse praktijk: wat is ervoor nodig?

Subsidies en AI-tools zijn belangrijk, maar uiteindelijk moeten mensen op de vloer ermee werken. De overgang van traditionele planning naar smart mobility vraagt om een aantal randvoorwaarden.

Datakwaliteit en standaardisatie

AI is zo goed als de data die u erin stopt. Drie basisvoorwaarden:

• Consistente adresdata en tijdvensters: geen dubbele klanten, heldere cut-off tijden.
• Betrouwbare rittenhistorie: gereden tijden, wachttijden, laad- en loslocaties.
• Eenduidige artikel- en colli-informatie: afmetingen, gewicht, stapelbaarheid.

Zonder deze basis zal elk vrachtbundelings- of route-algoritme suboptimale plannen maken. Investeren in datakwaliteit betaalt zich daarom snel terug.

Mensen meenemen in de verandering

Voor planners en chauffeurs verandert er best veel:

• Planners krijgen een rol als ‘regisseur’ in plaats van als handmatig routebouwer.
• Chauffeurs kunnen andere ritten, tijdvakken of aflevervolgordes krijgen.

Belangrijk is om:

• hen vroegtijdig te betrekken bij pilots,
• de voordelen voor hun dagelijkse werk concreet te maken (minder stress, realistischer planning, minder onnodige kilometers),
• en ruimte te laten voor feedback uit de praktijk.

Governance: wie is de neutrale regisseur?

Bij ketensamenwerking en vrachtbundeling is de vraag: wie trekt de kar? Opties zijn onder meer:

• een logistiek dienstverlener die als lead logistics provider optreedt,
• een neutraal platform dat data beheert en planning uitvoert,
• of een gezamenlijke regieclub van verladers met duidelijke afspraken.

Heldere governance is cruciaal, zeker als AI-systemen op basis van gedeelde data beslissingen gaan voorstellen. Afspraken over eigendom, privacy, tarieven en servicelevels moeten vooraf goed vastgelegd worden.

5. Concreet aan de slag in 2025: roadmap voor Nederlandse logistiek

We zitten eind 2025 in een fase waarin technologie én beleid elkaar versterken. Steden scherpen hun zero-emissiezones aan, klanten verwachten duurzame oplossingen en de overheid stimuleert via RVO allerlei vormen van vrachtbundeling, kortere routes en smart mobility.

Een praktische roadmap om hiervan te profiteren:

1. Scan uw netwerk op bundelkansen
   Breng in kaart:

   • top 20 routes qua volume en kilometers,
   • klantenclusters per regio,
   • en structurele lege of slecht gevulde ritten.

2. Identificeer potentiële ketenpartners
   Denk aan andere verladers in uw regio, bestaande vervoerders, of stadsdistributeurs waarmee u volumes kunt delen.

3. Kies een AI-tool of partner voor route- en bundeloptimalisatie
   Start niet direct met een compleet nieuw IT-landschap, maar test bijvoorbeeld een AI-planningsmodule naast uw bestaande TMS.

4. Onderzoek passende subsidieprogramma’s
   Kijk intern wie verantwoordelijk wordt voor het subsidietraject (bijvoorbeeld business development of control) en betrek eventueel een specialist.

5. Definieer duidelijke doelstellingen voor een pilot (3–6 maanden)
   Bijvoorbeeld:

   • 10% minder gereden kilometers op een geselecteerde corridor,
   • 15% hogere beladingsgraad op ritten naar een bepaalde stad,
   • 20% CO₂-reductie per zending in het gebundelde netwerk.

6. Evalueer en schaal gefaseerd op
   Bij succes breidt u bundeling en AI-planning uit naar andere regio’s, producten of partners. Zo groeit u stap voor stap naar een volwaardig smart mobility-netwerk.

Conclusie: benut nu de combinatie van subsidie, bundeling en AI

De toenemende interesse bij RVO in subsidies voor vrachtbundeling en kortere routes is een signaal: de Nederlandse logistiek staat klaar voor een volgende stap. Bedrijven die nu investeren in ketensamenwerking, datadeling en AI-gestuurde smart mobility, bouwen een structureel kosten- én duurzaamheidsvoordeel op.

De kern: begin klein, maar begin wel. Combineer een concreet bundel- of routeproject met beschikbare subsidies en moderne AI-tools. Meet het effect, leer en schaal vervolgens op. Zo verandert een eenmalige pilot in een vaste manier van werken – en wordt uw netwerk steeds slimmer, duurzamer en concurrerender.

Hoe kunt u in uw eigen keten binnen 6 maanden aantonen dat vrachtbundeling, kortere routes en AI de businesscase wél rond maken? Het antwoord begint bij de eerste data-analyse – en de keuze om het nu echt te gaan doen.